Muzeum Narodowe im. króla Jana III

opis skrócony

Muzeum Narodowe im. króla Jana III zostało utworzone w 1908 r., jego dyrektorem został Aleksander Czołowski. W zbiorach muzeum znalazły się m.in. portrety polskie (243 sztuk) od XVI. do XIX. w., sztychy oraz pamiątki po Janie III Sobieskim, numizmaty, zabytki związane z historią miasta Lwowa. Wybuch I wojny światowej zahamował rozwój placówki. Po wojnie uporządkowano zachowane i powiększające się zbiory i udostępniono zwiedzającym. Rozwój Muzeum im. Króla Jana III przerwał wybuch II wojny światowej.  W 1940 r. zbiory zostały włączone do zbiorów ukraińskiego Muzeum Historycznego we Lwowie. 


Kalendarium:

1908-11-12: - uroczyste poświęcenie i otwarcie Muzeum im. króla Jana III

1913: - organizacja Wystawy pamiątek po księciu Józefie

1921: - remont budynku; otwarcie muzeum dla zwiedzających

1929: - przeniesienie części zbiorów do Muzeum Historycznego m. Lwowa


zmiany w nazwach:

misja:

Konieczność ratowania i zbierania przede wszystkim tego, co w południowo-wschodnich dzielnicach b. Rzeczypospolitej zostało jeszcze, a co świadczy, żeśmy byli tu przed wiekami  i jesteśmy. Dostarczać poważny materiał do studiów i badań naukowych.

zakres terytorialny:

opis instytucji:

W 1640 r. Jakub Sobieski, nabył kamienicę w Rynku we Lwowie, którą po jego śmierci (1646) odziedziczył  jego syn, od 1646 r. król Polski Jan III Sobieski. Gmach, w którym król często przebywał wraz z Marią Kazimierą, był od tego czasu zwany Kamienicą Królewską lub Sobieskich i stał się ważnym miejscem na mapie Lwowa.  W XVIII w. kamienica należała do rodziny Rzewuskich, później Chodkiewiczów, Ponińskich. Z początkiem XX w. gmach przeszedł w ręce ks. Lubomirskich, którzy w maju 1908 r. przekazali go na własność miastu. Na wniosek I. wiceprezydenta miasta dra Tadeusza Rutowskiego oraz dyrektora Archiwum Miejskiego Aleksandra Czołowskiego, delegaci Rady miejskiej uchwałą z dnia 6 VIII 1908 r. przeznaczyli kamienicę na cele muzealne. Po przeprowadzeniu niezbędnych prac remontowych i konserwatorskich, 12 XI 1908 r. odbyło się uroczyste poświęcenie i otwarcie Muzeum im. króla Jana III, dyrektorem został A. Czołowski.  Nad portalami przedsionka znajdowały się tablice marmurowe z kon. XVIII w., na jednej umieszczony był napis : Aedes olim Ioannis III. Regis Poloniae (Siedziba niegdyś Jana III. króla Polski); na drugiej: Aedes Restavratae Anno MDCCLXXXXIII (Gmach odrestaurowany w roku 1793). Osobny dział tworzyły zabytki związane z historią miasta Lwowa, głównie pamiątki  cechowe, zgromadzone w ostatnich latach przez zarząd Archiwum Miejskiego, przewidywano również urządzenie zbrojowni, zabytków archiwalnych, druków, archeologicznych i lapidarium, rozważano także utworzenie działu zabytków ruskich, żydowskich, ormiańskich, odzwierciedlających życie i stosunki, które istniały na wschodnich krańcach Rzeczypospolitej. W 1913 r. urządzono niewielką wystawę pamiątek po ks. Józefie Poniatowskim. Wybuch I wojny światowej i zajęcie Lwowa przez wojska rosyjskie przerwały dalsze prace nad rozwojem placówki. Po wojnie kontynuowano prace konserwatorskie i renowacyjne w kamienicy. Pierwotny wygląd odzyskały dawne krużganki dziedzińca oraz reprezentacyjna komnata na I piętrze. W 1921 r. uporządkowano powiększające się zbiory i udostępniono zwiedzającym. W 1929 r. zbiory odnoszące się do historii Lwowa, przeniesiono do Muzeum Historycznego m. Lwowa. W Muzeum znalazł się cenny, niewielki zbiór zabytków i pamiątek walk o niepodległość, od Powstania Kościuszki do Legionów Józefa Piłsudskiego. Rozwój placówki przerwał wybuch II wojny światowej.  W 1940 r. zbiory muzeum zostały przejęte i włączone do zbiorów ukraińskiego Muzeum Historycznego we Lwowie



typ:
Muzeum


lokalizacja:

kraj: region: miejscowość: datowanie:
Austro-Węgry Galicja Wschodnia Lwów od 1908 do 1918

uwagi:

1908: kamienica zwana Królewską lub Sobieskich, Rynek 6


Pracownicy:

Aleksander Czołowski
Okres pracy pracownika od 1908
Okres pracy pracownika do 1918
daty współpracy nieokreślone

Tadeusz Rutowski
Okres pracy pracownika od 1908
Okres pracy pracownika do 1908
jeden z inicjatorów


Zbiory:

zbiory muzealne

1908: portrety polskie (243 sztuk) od XVI. do XIX. w., sztychy oraz pamiątki po Janie III Sobieskim, portrety króla i jego rodziny (14 przykładów) oraz inne: medale, monety, pieczęcie, sztychy, druki, dyplomy, autografy, itd. ;  Zabytki związane z historią miasta Lwowa, głównie pamiątki  cechowe.
1914: zabytki historyczne i pamiątki ze zbiorów Władysława Łozińskiego, oddane miastu przez jego spadkobierców; cykl obrazów Aleksandra Sochaczewskiego pt. „ Sybir” (zakup)

Darczyńcy:  Włodzimierz Kozłowski i Helena Dąbczańska, Aleksander Czołowski, ks. Wanda Lubomirska, Kornelia Chłopicka, W. Jakóbiak.
Depozyty: klasztor 00. Bernardynów we Lwowie, katedra łacińska we Lwowie, 00. Jezuici we Lwowie, ks. bisk. W. Bandurski, dra W. Kozłowski, kościoła paraf, w Załoźcach;

 

Print Friendly, PDF & Email