Muzeum Diecezjalne
opis skrócony
Kalendarium:
1901-02-19: - zakup budynków nr 506 i 507 przez kościół katedralny
1904-05-26: - wniosek o pozwolenie na utworzenie muzeum diecezjalnego
1906: - wiosna, ukończenie prac restauratorskich w budynkach muzeum; lipiec, oddanie budynków do użytku muzeum
1910-02-25: - powołanie Diecezjalnej Rady Konserwatorsko-Artystycznej kierującej muzeum
1918: - zrzeczenie się funkcji kustosza przez ks. Wądolnego
1926: - maj, powołanie Komitetu Opieki nad Muzeum Diecezjalnym
1927: - otwarcie Muzeum Metropolitalnego na Wawelu
zmiany w nazwach:
1927: Muzeum Metropolitalne na Wawelu
1972: Muzeum Archidiecezjalne
misja:
Gromadzenie zabytków sztuki kościelnej posuadających wartość historyczną i artystyczną, ochrona przedmiotów nieużytkowanych przed zniszczeniem.
zakres terytorialny:
opis instytucji:
Pierwsze próby udostępnienia zbiorów kościelnych wiążą się z działalnością Skarbca na Wawelu oraz zorganizowanej w 1880 r. wystawy z okazji 400-tnej rocznicy śmierci Jana Długosza. Od 1895 r. Kapituła katedralna dążyła do pozyskania budynków znajdujących się na wzgórzu wawelskim, w których pomieszczone miałyby zostać sprzęty kościelne oraz mieszkania duchownych. W 1901 r. Kościół katedralny zakupił za 22900 koron budynki (nr 506 i 507), ich remont trwał do 1906 r. W 1904 r. z inicjatywy kard. Jana Puzyny ks. Stanisław Badeni wystąpił do marszałka z prośbą o utworzenie muzeum diecezjalnego, która została zaakceptowana. W tym samym roku ks. Czesław Wądolny, w czasie Zjazdu księży dziekanów zaapelował o gromadzenie zbiorów: “To, co ku chwale diecezji i ku pożytkowi sztuki i nauki stało się w Tarnowie, to za pomocą Bożą stanie się i u nas, jeśli piękna myśl naszego Arcypasterza, założenia Muzeum Diecezjalnego, którego widomym znakiem jest niemal gotowy rzec można wspaniały budynek na wawelskiej górze, znajdzie gorący oddwdźwięk w całym duchowieństwie diecezjalnym i czynne poparcie” (Wądolny, 1904, cyt. za: Urban, 2000). Dążeniem ks. Wądolnego było również utworzenie Towarzystwa Muzeum Diecezjalnego oraz pozyskanie na potrzeby zbiorów sprzętów liturgicznych, obrazów, rzeźb, starych ołtarzy, dywanów, sprzętów, ksiąg, naczyń liturgicznych, muzykaliów. Prace restauratorskie nabytych budynków zostały ukończone w 1906 r., kustoszem zbiorów został ks. Czesław Wądolny. W 1910 r. powołana została Diecezjalna Rady Konserwatorsko-Artystyczna, której zadaniem było m.in. zarządzanie zbiorami. Po śmierci kard. Puzyny (1911) zaangażowanie przy organizacji i otwarciu muzeum zmalało.W 1912 r. w Radzie zasiedli m.in. Feliks Kopera, Stanisław Tomkowicz. Utożsamienie zbiorów muzeum z kolekcją Katedry na Wawelu powodowało poważne trudności z wydzieleniem ze zbiorów Skarbca Katedralnego obiektów, które zasiliłyby zbiory muzealne. W 1918 r. ks. Wądolny zrzekł się funkcji kustosza.
W 1926 r. powołany został Komitet Opieki nad Muzeum Diecezjalnym, muzeum pozostające do tego czasu w organizacji zostało oficjalnie otwarte w 1927 r. Muzeum pozostało w organizacji do 1927 r. Jak pisał Tadeusz Szydłowski „muzeum metropolitarne jest dotychczas mało komu znane, mieści się w niewielkim, ciasnym lokalu obok katedry i nie jest jeszcze odpowiednio urządzone, ani też publiczności dosyć dostępne”, (Szydłowski, 1928: II). Obecnie w Krakowie istnieje Muzeum Katedralne na Wawelu oraz Muzeum Archidiecezjalne.
typ:
Muzeum
religijne - wyznaniowe
diecezjalne
lokalizacja:
| kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
| Austro-Węgry | Galicja Zachodnia | Kraków | od 1906 do 2020 |
uwagi:
1906: Wawel budynki nr 506 i 507 (ob. 2 i 3)
Pracownicy:
Czesław Wądolny
Okres pracy pracownika od 1906
Okres pracy pracownika do 1918
Zbiory:
zbiory muzealne
po 1906: kolumna dawnego ornatu
1907: cztery obrazy z ołtarza wielkiego, “resztki pająka, ornaty zużyte 6, kapy 2, burs 2, tuwalnię” (Franciszek Nowobilski)
1911: srebrny relikwiarz z filigranem, obrazek św. Wojciecha otoczony relikwiami w obramieniu z Kościoła św. Wojciecha
po 1911: kapy, dalmatyki, figura św. Onufrego, sprzęty i szaty liturgiczne z Kościoła św. Wojciecha
Zbiory miały być nabywane dzięki specjalnemu funduszowi, głównym źródłem okazów były dary od kościołów krakowskich oraz kościołów znajdujących się w obszarze diecezji.
Darczyńcy: Proboszczowie z Grabia, Krzeszowic, Pleszowa (1906); Ksiądz z Pleszowa (kolumna dawnego ornatu); Proboszcz z Woli Radziszowskiej Franciszek Nowobilski; ks. proboszcz Rychlik z Białej (wsparcie finansowe)
