Muzeum Towarzystwa Etnograficznego w Krakowie
opis skrócony
Kalendarium:
1902: - przekazano Muzeum Narodowemu przez Seweryna Udzielę zbioru etnograficznego
1904: - otwarcie ekspozycji etnograficznej w Sukiennicach; zamknięcie ekspozycji z powodu braku miejsca (1905?)
1910: - utworzenie Towarzystwa Muzeum Etnograficznego
1911-02-19: - otwarcie ekspozycji przy ul. Studenckiej 9
1914: - przekazanie nowego lokalu Muzeum Etnograficznemu na okres dwudziestu lat
1931: - wypowiedzenie lokalu przez zarząd Wawelu
zmiany w nazwach:
Muzeum Etnograficzne
misja:
“Gromadzenie wszelkich okazów muzealnych o charakterze etnograficznym, należyte utrzymanie i uprzystępnienie ich do badań naukowych i publiczności a także założenie i utrzymanie fachowej biblioteki”- ze Statutu Towarzystwa Muzeum Etnograficznego. (Lud) Sawicki, s. 424)
zakres terytorialny:
opis instytucji:
W 1902 r. Seweryn Udziela, w porozumieniu z dyrektorem Muzeum Narodowego w Krakowie Feliksem Koperą, z pomocą Włodzimierza Tetmajera, Procajłowicza i Jerzego Warchałowskiego, pokazał na poczet przyszłego muzeum własny zbiór etnograficzny. W styczniu 1904 r. w sali lewego skrzydła Sukiennic, tzw. Postrzygalni otwarta została ekspozycja prezentująca kolekcję Udzieli oraz przedmioty z darów różnych towarzystw, rad powiatowych miast galicyjskich oraz wielu osób prywatnych. Dział etnograficzny podzielono na regiony: krakowski, zakopiański, litewski, Królestwa Polskiego,Galicji Wschodniej i terenów ruskich. Z powodu braku miejsca ekspozycję zamknięto. Część zbiorów pozostawała w depozycie muzeum, część złożona została w magazynach i mieszkaniu kolekcjonera.
W 1910 r. Udziela wraz z Julianem Talko-Hryncewiczem założył Towarzystwo Muzeum Etnograficznego, skupiające nauczycieli akademickich i gimnazjalnych, malarzy, adwokatów, księży, lekarzy i urzędników. Zbiory muzealne, otwarte dla zwiedzających 19 II 1911 r. w 3 niewielkich pokojach przy ul. Studenckiej 9 składało się głównie ze zbiorów Udzieli. Wraz ze wzrostem zbiorów w 1913 r. część zbiorów przeniesiono do pustych pomieszczeń w budynku dawnego seminarium św. Michała na Wawelu. W lutym 1914 r. Sejm Galicyjski uchwalił przekazanie nowego lokalu Muzeum Etnograficznemu na okres dwudziestu lat, pod warunkiem wyremontowania budynku. Niewielkie środki jakimi dysponowała instytucja pozwalały na stopniowe remontowanie i otwieranie kolejnych ekspozycji, prace trwały również w czasie I wojny światowej. Ostatnie sale otwarto dla publiczności w latach 1920-1921.
W 1931 r. Zarząd Zamku królewskiego na Wawelu wypowiedział lokal i Towarzystwo do 31 lipca miało opuścić budynek, który od tego czasu popadał w ruinę. Po śmierci Udzieli we wrześniu 1937 r., dyrektorem Muzeum został Tadeusz Seweryn. W 1938 r. uzyskał od miasta pałac Wołodkowiczów przy ul. Lubicz i po remoncie otworzył tam wystawę wsi krakowskiej. Po wybuchu II wojny światowej, po dokonaniu selekcji, najcenniejsze eksponaty zostały wywiezione przez Niemców do muzeów w Berlinie, Wrocławiu i Wiedniu. Pozostałe zbiory przechowywane były w budynku PAU przy ul. Sławkowskiej. Po 1945 r. muzeum (ob. Muzeum Etnograficzne im. S. Udzieli w Krakowie) upaństwowiono, w 1948 r. otrzymało nową siedzibę przy ul. Wolnica na Kazimierzu.
typ:
Muzeum
stowarzyszenia
organizacja naukowa
lokalizacja:
| kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
| Austro-Węgry | Galicja Zachodnia | Kraków | od 1904 do 1905 |
uwagi:
1904: Muzeum Narodowe w Krakowie - Sukiennice
1914: Wawel-budynek byłego seminarium duchownego św. Michała
Pracownicy:
Seweryn Udziela
Okres pracy pracownika od 1911
Okres pracy pracownika do 1937
inicjator, kustosz
Zbiory:
zbiory muzealne
1904: 525 nr katalogowych: rysunki, modele, ubiory, przedmioty codziennego użytku, obiekty kultury materialnej, dział krakowski, Królestwo Polskie, dział zakopiański, Galicja Wschodnia i przedmioty pochodzenia ruskiego, dział litewski,
1911: ponad 2000 szt., przybyło: 445 szt. (dary), m.in. 11 sprzętów domowych, 15 naczyń domowych, 5 narzędzi gospodarskich, 131 przedmiotów odzieży, 8 wycinanek, 40 fotograf ij, 82 kart widokówek, 30 książek, 82 pisanek, 2 kilimy, 7 lasek, fajek, tabakierek, 3 uprzęże na konie, 14 obrazów i rysunków, 2 rzeźby, 3 modele budynków i sprzętów, 10 przedmiotów do kultu;
Zbiory obejmowały: hafty i stroje z różnych okolic Galicji, modele wiejskich chat, spichlerza, stodoły, młyna wodnego, warsztat tkacki, sprzęty domowe, naczynia ceramiczne, góralskie fajki, laski, czerpaki, zabawki, wielkanocne kołatki, pisanki, obrazy, fotografie i literatura odpustowa, model chaty krakowskiej.
lokalizacja:
| kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
| Austro-Węgry | Galicja Zachodnia | Kraków | od 1911 do 1914 |
uwagi:
1911: ul. Studencka 9
Pracownicy:
Seweryn Udziela
Okres pracy pracownika od 1911
Okres pracy pracownika do 1937
inicjator, kustosz
Zbiory:
zbiory muzealne
1904: 525 nr katalogowych: rysunki, modele, ubiory, przedmioty codziennego użytku, obiekty kultury materialnej, dział krakowski, Królestwo Polskie, dział zakopiański, Galicja Wschodnia i przedmioty pochodzenia ruskiego, dział litewski,
1911: ponad 2000 szt., przybyło: 445 szt. (dary), m.in. 11 sprzętów domowych, 15 naczyń domowych, 5 narzędzi gospodarskich, 131 przedmiotów odzieży, 8 wycinanek, 40 fotograf ij, 82 kart widokówek, 30 książek, 82 pisanek, 2 kilimy, 7 lasek, fajek, tabakierek, 3 uprzęże na konie, 14 obrazów i rysunków, 2 rzeźby, 3 modele budynków i sprzętów, 10 przedmiotów do kultu;
Zbiory obejmowały: hafty i stroje z różnych okolic Galicji, modele wiejskich chat, spichlerza, stodoły, młyna wodnego, warsztat tkacki, sprzęty domowe, naczynia ceramiczne, góralskie fajki, laski, czerpaki, zabawki, wielkanocne kołatki, pisanki, obrazy, fotografie i literatura odpustowa, model chaty krakowskiej.
lokalizacja:
| kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
| Austro-Węgry | Galicja Zachodnia | Kraków | od 1914 do 1931 |
uwagi:
1914: Wawel-budynek byłego seminarium duchownego św. Michała
Pracownicy:
Seweryn Udziela
Okres pracy pracownika od 1911
Okres pracy pracownika do 1937
inicjator, kustosz
Zbiory:
zbiory muzealne
1904: 525 nr katalogowych: rysunki, modele, ubiory, przedmioty codziennego użytku, obiekty kultury materialnej, dział krakowski, Królestwo Polskie, dział zakopiański, Galicja Wschodnia i przedmioty pochodzenia ruskiego, dział litewski,
1911: ponad 2000 szt., przybyło: 445 szt. (dary), m.in. 11 sprzętów domowych, 15 naczyń domowych, 5 narzędzi gospodarskich, 131 przedmiotów odzieży, 8 wycinanek, 40 fotograf ij, 82 kart widokówek, 30 książek, 82 pisanek, 2 kilimy, 7 lasek, fajek, tabakierek, 3 uprzęże na konie, 14 obrazów i rysunków, 2 rzeźby, 3 modele budynków i sprzętów, 10 przedmiotów do kultu;
Zbiory obejmowały: hafty i stroje z różnych okolic Galicji, modele wiejskich chat, spichlerza, stodoły, młyna wodnego, warsztat tkacki, sprzęty domowe, naczynia ceramiczne, góralskie fajki, laski, czerpaki, zabawki, wielkanocne kołatki, pisanki, obrazy, fotografie i literatura odpustowa, model chaty krakowskiej.
