Muzeum Salinarne

opis skrócony

Muzeum Salinarne w Wieliczce zostało utworzone w 1898 r., w oparciu o zbiory naukowe Muzeum Szkoły Górniczej. W jego zbiorach znajdowały się okazy mineralogiczne, przedmioty związane z górnictwem i Bractwem Kopaczy, plany, archiwalia i dokumenty związane z działalnością kopalni w Wieliczce. Po 1914 r. część kolekcji uległa rozproszeniu, , cenniejsze okazy wywieziono do Wiednia. Muzeum funkcjonowało do wybuchu II wojny światowej.


Kalendarium:

1861: - założenie Szkoły Górniczej w Wieliczce

1898: - obchody 50-letniego jubileuszu panowania cesarza Franciszka Józefa

1909: - Feliks Pietrak zostaje dyrektorem muzeum oraz kierownikiem Szkoły Górniczej

1914: - wywiezienie części zbiorów


zmiany w nazwach:

misja:

zakres terytorialny:

opis instytucji:

W II połowie XIX w. w Wieliczce powstała pierwsza państwowa szkoła górnicza, która miała za zadanie kształcić górników galicyjskich (1861). Z czasem przy szkole powstał gabinet, określany mianem Muzeum Szkoły Górniczej, w którym gromadzono narzędzia naukowe oraz pamiątki po ważnych osobistościach zwiedzających Kopalnię Soli w Wieliczce. Istnienie gabinetu oraz “niewielka ekspozycja pamiątek po osobistościach zwiedzających kopalnię w budynku nadszybia „Rudolfa” (Konwerska, 2018: 142). Muzeum Salinarne w Wieliczce zostało założone w związku z obchodami 50-letniego  jubileuszu  panowania cesarza Franciszka Józefa (1898) i budową tzw. Sztygarówki, wg proj. Tadeusza Mostkowskiego, będącej nową siedzibą Szkoły Górniczej. Ekspozycja muzeum została urządzona ok. 1901 r. Kolekcja muzealna była stale rozwijana i obejmowała obok okazów geologicznych i modeli, także przedmioty zwiazane z dzialalnościa kopalnmi i Bractwa Kopaczy w Wieliczce. W 1909 r. dyrektorem szkoły i muzeum został Feliks Piestrak. Rozwój muzeum został zahamowany w czasie I wojny światowej, najcenniejsze zbiory zostały wywiezione do Wiednia, część została ukryta u wielickiego kanonika. Tylko część kolekcji powróciła po 1918 r. Muzeum istniało w dwudziestoleciu międzywojennym, a jego zniszczenie nastąpiło w czasie II wojny światowej. Kontynuatorem tradycji Muzeum Salinarnego jest Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce.



typ:
zbiory muzealne przy instytucjach instytucje naukowe, kulturalne, społeczne


lokalizacja:

kraj: region: miejscowość: datowanie:
Austro-Węgry Galicja Wieliczka od 1901 do 1939

Pracownicy:

Feliks Piestrak
Okres pracy pracownika od 1909
Okres pracy pracownika do 1933
data końcowa wymaga ustalenia


Zbiory:

zbiory muzealne

przed 1901: zbiory Muzeum Szkoły Górniczej

po 1901: „zawiera ono wszystko, co dotyczy kopalni, a więc okazy gatunków soli, narzędzia górnicze i różne przedmioty [...] jak najdawniejsze zabytki kopalni, plany, ryciny, akta, rachunki i pamiątki [...] mapy kopalniane z XVII i XVIII wieku, liczne modele geologiczno-górnicze, zbiory minerałów itp” (Konwerska, 2018: 142)

1906: Róg Bractwa Kopaczy z 1534 r. prawdopodobnie autorstwa Andrzeja Dürera (przechowywany w oszklonej witryny żelaznej)

1907: 10 wielkich i 2 małe obrazy o tematyce kopalnianej (zakup od Piotra Stachiewicza)

ok. 1907: zbiory minerałów, narzędzi górniczych, modeli oraz map (plany M. Germana z 1638 r. z winietami aut. W. Hondiusa z 1645 r.;  plany J.G. Borlacha z 1719 r., ich miedzioryty aut. J.E. Nilsona z 1766 r.), zbiory archiwalne.

1911: 107 modeli mineralogiczno-geologicznych, 221 okazów minerałów, 225 okazów skał, 158 okazów paleontologicznych oraz kilkaset sztuk narzędzi, urządzeń, modeli, tablic, obrazów, grafik, rysunków czy fotografii.

 

Print Friendly, PDF & Email