Baza Danych

Muzeum Puszczy Białowieskiej

opis skrócony

Muzeum zostało założone w 1913 r. w związku z planowanym polowaniem cara Mikołaja II i księcia Monako. Jego inicjatorem był leśnik, Mitrofan Stiepanowicz Golenko. Muzeum zostało urządzone w przybudówce budynku Zarządu Apanażowego Puszczy Białowieskiej i zajmowało pomieszczenia na parterze i piętrze. W kolekcji znajdowały się: okazy gleboznawcze, poroża jeleni; okazy historyczne i dokumentacja;  okazy fauny łownej; dział łowiecki; zbiory fauny rodzimej samiec i samica – ornitologiczne, ryb, płazów i gadów; okazy sztucznych grzybów; okazy chorobowe zwierząt mieszkających w puszczy; dział leśny. W kolekcji oprócz zbioró naukowych znajdowały się trofea myśliwskie i kurioza przyrodnicze. Instytucja była jednym z pierwszych muzeów związanych z obszarem chronionym. Muzeum zostało otwarte w 1914 r., jednak nie zostało udostępnione publiczności ze względu na trwające prace organizacyjne. W związku z wybuchem I wojny światowej kolekcję zinwentaryzowano, a najważniejsze zabytki wywieziono do Moskwy.

Kalendarium:

1888: - decyzja o włączeniu do dóbr apanażowych rodziny carskiej Puszczy Białowieskiej i Świsłockiej

1889: - rozpoczęcie budowy carskiego Pałacu Myśliwskiego w Białowieży, do 1894

1913: - założenie Muzeum Puszczy Białowieskiej

1914: - otwarcie Muzeum Myśliwskiego

1915: - inwentaryzacja zbiorów; sierpień: ewakuacja wyposażenia Pałacu Carskiego przez wojska rosyjskie

zmiany w nazwach:
nazwy zwyczajowe: Muzeum Myśliwskie; Muzeum carskie w Białowieży; Muzeum przyrodniczo-łowieckie

misja:

Dokumentacja bogactwa flory i fauny Puszczy Białowieskiej.

zakres terytorialny:
Puszcza Białowieska

opis instytucji:

W 1888 r. decyzją cara Aleksandra III Puszcza Białowieska i Świsłocka zostały włączone do dóbr rodziny carskiej w zamian za ziemię apanażową w guberniach orłowskiej i symbirskiej. W l. 1889-1894 prowadzona była budowa carskiego Pałacu Myśliwskiego w Białowieży wg proj. nadwornego architekta Mikołaja hr. de Rochefort. Prawdopodobnie na przełomie XIX i XX wieku wzniesiony został jednopiętrowy budynek Zarządu Apanażowego Puszczy Białowieskiej, w którym siedzibę znalazło Muzeum Puszczy Białowieskiej. W l. 1912-1914 zarząd nad Puszczą powierzony został leśnikowi Mitrofanowi Stiepanowiczowi Golence.

Impulsem do założenia placówki było planowane na 1914 r. polowanie cara Mikołaja II. W 1913 r. Golenko wystąpił do Wiktora S. Koczubeja, naczelnika Głównego Zarządu Apanażowego (Udiełów) z prośbą o zgodę na utworzenie muzeum. Jeszcze w tym samym roku rozpoczęto gromadzenie zbiorów. Okazy pozyskiwane były przede wszystkim przez służby leśne, zajmujące się konfiskatą broni kłusowniczej i sideł, pozyskiwaniem okazów ptactwa, gromadzeniem okazów flory i fauny. Do pomocy przy przygotowywaniu okazów zatrudniony został właściciel sklepu „Przyroda i myślistwo” p. Gubin z Petersburga oraz specjaliści trudniący się preparacją skór. Okazy dostarczała do muzeum straż łowiecka. Muzeum zostało otwarte w 1914 r., jednak nadal trwały prace nad ekspozycją. Wybuch wojny przerwał prace nad organizacją instytucji. W 1914 r. Golenko wyjechał z Białowieży, a w 1915 r., po przeprowadzeniu inwentaryzacji najbardziej wartościowa część zbiorów muzealnych wraz z wyposażeniem pałacu zostały wywiezione przez wojsko rosyjskie. Okazy przyrodnicze trafiły do zbiorów Pałacu Nieskucznego w Moskwie.


rodzaje pamięci:
lokalna pod względem przyrodniczym
obszary pamięci:
obszar naturalny okazy zoologiczne (preparaty, szkielety, fragmenty)

lokalizacja:

kraj: region: miejscowość: datowanie:
Cesarstwo Rosyjskie Gubernie zabrane Białowieża od 1913 do 1915

uwagi:

1913: przybudówka budynku Zarządu Apanażowego Puszczy Białowieskiej

Pracownicy:

Mitrofan Stiepanowicz Golenko
Okres pracy pracownika od 1912
Okres pracy pracownika do 1914

Print Friendly, PDF & Email