Zbiory Towarzystwa Miłośników Historii
opis skrócony
Kalendarium:
1906: - Założenie Towarzystwa Miłośników Historyi w Warszawie
1913: - zakup kamienicy przy Rynku Starego Miasta 31
1915: - oddanie do użytku siedziby Towarzystwa Miłośników Historyi
1925: - włączenie Towarzystwa Miłośników Historyi do Polskiego Towarzystwa Historycznego jako część Oddziału warszawskiego
1940: - likwidacja Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Historycznego
zmiany w nazwach:
misja:
Gromadzenie zabytków związanych z Warszawą, jej historią i postaciami z nią związanymi.
zakres terytorialny:
opis instytucji:
Towarzystwo Miłośników Historyi zostało założone w 1906 roku. Zgodnie z Ustawą, celem Towarzystwa było „popieranie rozwoju nauk historycznych, oraz ich krzewienie, ze szczególnym uwzględnieniem dziejów polskich” (cz. 1, §2). Cel ten miał być realizowany m.in. poprzez zakładanie bibliotek, jednak w ustawie przewidziano tworzenie zbiorów. Majątek Towarzystwa stanowić miał bowiem kapitał ze składek, odczytów wydawnictw, subsydiów, „z darów i zapisów testamentowych osób prywatnych, z procentów od kapitałów, z biblioteki i zbiorów” (cz. VI, §26). Towarzystwo zajmowało się m.in. organizacją wykładów, wystaw czasowych, działalnością wydawniczą. Większość wystaw przygotowywana była w oparciu o zbiory współpracujących z Towarzystwem instytucji. Statut towarzystwa nie przewidywał celowego gromadzenia zbiorów o charakterze muzealnym, jednak w ramach działalności sekcji naukowych Towarzystwo zgromadziło pokaźny gabinet numizmatyczny, zarządzany i współtworzony przez członków sekcji numizmatycznej. Ponadto w oparciu o prowadzone prace historyczne Towarzystwo gromadziło widoki, ryciny, mapy i plany Warszawy, portrety postaci wybitnych historyków i osób związanych z Warszawą, sceny historyczne, związane z wydarzeniami mającymi miejsce w Warszawie itp. Towarzystwo podejmowało działalność wystawienniczą: w 1914 r. planowano organizację wystawy Wystawa piastowska (niezrealizowana), w latach 1916-1918 pokazano trzy ekspozycje.
W 1925 roku Towarzystwo zostało włączone do Polskiego Towarzystwa Historycznego, współtworząc warszawski oddział PTH, z zachowaniem własnej nazwy oraz profilu działalności. W 1940 roku, w związku z likwidacją Towarzystwa akta, bibliotekę oraz wydawnictwa przekazano do Archiwum Miejskiego w budynku Arsenału, natomiast zbiory muzealne do Muzeum Narodowego w Warszawie. Część zbiorów została zniszczona w czasie działań wojennych, a szczególnie pożarem Arsenału w czasie Powstania Warszawskiego w 1944 roku.
typ:
zbiory muzealne przy instytucjach
instytucje naukowe, kulturalne, społeczne
lokalizacja:
| kraj: | region: | miejscowość: | datowanie: |
| Królestwo Polskie | Mazowsze | Warszawa | od 1906 do 1944 |
uwagi:
1911[?]-1914: Kamienica Baryczków, siedziba TOnZP, Rynek Starego Miasta 32
1915: Kamienica pod św. Anną, zw. książąt Mazowieckich, Rynek Starego Miasta 31
Zbiory:
zbiory muzealne
1916: Panorama Warszawy aut. Volgl, akwaforty aut. Dietrich, Noc Listopadowa aut. Piwarski-Dietrich; portret Dekerta; Na zlecenie Sekcji pomocy inteligencji: cykl 20 kopii obrazów Vogla z kol. Raczyńskich w Warszawie, 3 kopie widoków Warszawy Albertiego, 2 widoki Tiergaille’a, 2 widoki Schmidtnera, 1 kopia aut. nn, kopia planu placu Zamkowego z 1819, wyk. plan Rynku Staromiejskiego z XVIIII w. w oparciu o mapy Warszawy Tiergaille’a i Taryfy;
1917: kilka kopii widoków Starej Warszawy, Vogla i innych artystów;
1926: portrety m.in. historyków Stanisława Krzemińskiego aut. Mordasewicz, Aleksander Rembowski aut. Szwojnicki, Tadeusz Korzon aut. Szwojnicki; obrazy m. in. Sąd przeciwko Arianom I poł. XVII w., 2 obrazy z projektami pomnika Mikołaja Kopernika w Warszawie; ryciny, gabinet numizmatyczny – depozyt Sekcji Numizmatycznej Towarzystwa; plany i widoki Warszawy od XVI w.;
W 1940 r. zbiory muzealne Towarzystwa zostały przekazane do Muzeum Narodowego w Warszawie.
Darczyńcy:
1916/1917: książę Trawiński, p. Przecławski, mecenas Kraushar, p. W. Bagieński, p.p. Rutscy, p. Hieronim Wilder
