INSTYTUCJE MUZEALNE

Projekt utworzenia muzeum w Lublinie pojawił się już na początku XX wieku. Językoznawca i etnograf Hieronim Łopaciński (1860-1906) „Słówku o potrzebie zakładania bibliotek i muzeów miejscowych i prowincjonalnych” (1903) wskazywał na konieczność utworzenia tego rodzaju instytucji w mieście. Jak pisał: w muzeach „prowincjonalnych lub miejscowych powinno być wszystko, co by dało pojęcie o tym właśnie…

W 1580 roku z inicjatywy Stefana Batorego w Połocku utworzone zostało Kolegium Jezuickie. Jego pierwszym retorem został ks. Piotr Skarga. W uczelni, od 1812 Akademii Połockiej, gromadzono zbiory o charakterze muzealnym. W dużej mierze miały one charakter dydaktyczny i wykorzystywane były w czasie prowadzonych zajęć, w kolekcji znalazł się również zbiór malarstwa – głównie portrety,…

W II połowie XIX w. w Wieliczce powstała pierwsza państwowa szkoła górnicza, która miała za zadanie kształcić górników galicyjskich (1861). Z czasem przy szkole powstał gabinet, określany mianem Muzeum Szkoły Górniczej, w którym gromadzono narzędzia naukowe oraz pamiątki po ważnych osobistościach zwiedzających Kopalnię Soli w Wieliczce. Muzeum Salinarne w Wieliczce zostało założone w 1898 r.,…

Po reformie wojskowej Piotra I i utworzeniu stałej armii w koszarach wojskowych zaczęto tworzyć muzea i izby pamięci, w których gromadzono nagrody, trofea, dokumenty i inne materiały związane z dziejami pułków i związanych z nimi osobistościami carskiej rodziny. Muzeum 65 Moskiewskiego Jego Wysokości [ces. Mikołaja II] pułku piechoty (Музей 65-го пехотнoго Mocкoвскoго Eго Beличecтвa полкa)…

W 1890 roku we Lwowie odbył się Kongres Historyków Polskich, w czasie którego wskazywano na potrzebę gromadzenia zabytków związanych z historią miasta. Wówczas też pojawiła się idea założenia muzeum, a jednym z najważniejszych propagatorów tej koncepcji był późniejszy dyrektor tej placówki Aleksander Czołowski (1865-1944). Już w 1890 roku na poczet przyszłego muzeum przekazano 14 obiektów,…

Muzeum 4-go charkowskiego pułku ułanów (Музей 4-го уланского Xapковского полка) było jednym z bardzo licznych muzeów wojskowych organizowanych na terenie dawnego Królestwa Polskiego. Istniało ono w latach 1911-1915 w kasynie oficerskim w koszarach pułku w Białymstoku. W jego zbiorach znajdowały się pamiątki pułkowe, w tym fotografie i dokumenty, uzbrojenie, dzieła sztuki. Inicjatorem założenia muzeum był…

Gabinet Płodów Przyrody i Zabytków Archeologicznych został założony w 1856 roku „staraniem urzędników leśnych”.  Działał on „przy Rządzie gubernjalnym w Suwałkach pomieszczony, w którym oprócz okazów tegoczesnych drzew, roślin, ptaków i kamieni, są godne uwagi wykopaliska, jako to: rogi żubra i renifera, zęby mamuta, drzewo skamieniałe, skorupy żółwia, bursztyn z rozmaitych okolic téj ziemi, toporki…

Polskie Archiwum Wojenne zostało założone w styczniu 1915 r. w Wiedniu przez galicyjskich uczonych i działaczy społecznych pod przewodnictwem prof. Oswalda Balzera (1858-1933), historyka, członka m.in. Towarzystwa Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu i Towarzystwa Historycznego we Lwowie. Archiwum działało w ramach komitetu dla dokumentacji udziału Polaków w wojnie, a jego zbiory muzealne były jedną z…

Towarzystwo Artystyczne Warszawskie (później Polskie Towarzystwo Artystyczne) utworzone zostało z inicjatywy malarza i właściciela Salonu artystycznego Józefa Pawłowskiego w 1899 roku. Zgodnie ze statutem celem towarzystwa było „a) Połączenie i zbliżenie artystów wszelkich gałęzi sztuk pięknych; b) Dostarczenie możliwości artystom początkującym doskonalenia się w ich specjalnościach; c) współdziałanie w celach wzajemnej pomocy przez wydawanie swym…